3.6. Zasady ustępowania pierwszeństwa

Zasada ograniczonego zaufania – nadrzędna zasada, którą należy się kie rować w ruchu drogowym, zwłaszcza w kwestii pierwszeństwa na drodze. Najczęstszą przyczyną zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów jest wymuszanie pierwszeństwa. W około 6 na 10 takich przypadków winny wymuszenia jest kierujący pojazdem mechanicznym. Stąd tak ważna jest ostrożność, rozwaga i skupienie rowerzysty. Rowerzysta nie tylko musi wie dzieć, kiedy ma pierwszeństwo, ale umieć przewidzieć niebezpieczeństwo i szybko na nie zareagować. Większość zdarzeń drogowych spowodowa nych jest przez nieuwagę na skrzyżowaniach i najczęściej są to uderzenia boczne. W tych miejscach rowerzysta musi być szczególnie skoncentrowany i wypatrywać z boku ewentualnego zagrożenia. Ograniczone zaufanie nie oznacza, że rowerzysta powinien, niezależnie od pierwszeństwa, zawsze przepuszczać inne pojazdy lub zawsze zatrzymywać się przed skrzyżowa niem (zatrzymywanie się prowokuje kierowców do wymuszania). Jednak warto, aby rowerzysta zawsze upewnił się, że kierowca zamierza go prze puścić. Najlepiej jest to zrobić, łapiąc z kierowcą kontakt wzrokowy. Dobrze jest też zwolnić do prędkości, która pozwali skutecznie zahamować w razie potrzeby.

Pierwszeństwo na drodze głównej – pierwszeństwo na skrzyżowaniach, zwłaszcza tych o dużym natężeniu ruchu, często wskazywane przez znaki drogowe lub sygnalizację świetlną. Pojazd jadący drogą główną ma pierw szeństwo przed pojazdami jadącymi drogami podporządkowanymi. Trzeba uważanie obserwować znaki, aby zawsze widzieć, jaką drogą akurat się po ruszamy. Najczęstszym zagrożeniem dla rowerzysty są samochody jadące równolegle do niego, które – skręcając w prawo – zajeżdżają rowerzyście drogę. Rowerzysta jadący drogą główną powinien zwracać szczególną uwa gę również na samochody dojeżdżające drogami podporządkowanymi. Nie rzadko kierowcy nie zauważają rowerzysty lub celowo wymuszają pierw szeństwo, ponieważ chcą wyjechać przed nim, by nie musieć go później wyprzedzać.

Zasada „prawej ręki” – jeżeli nie ma znaków określających, która droga jest główna, a która podporządkowana, to skrzyżowanie równorzędne. Zbli żając się do niego, kierujący pojazdem ma obowiązek zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeśli skręca w lewo – również jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo). Zasada prawej ręki obowiązuje także podczas jazdy drogą dla rowerów oraz przy zmianie pasów ruchu na jezdni.

Zakaz wjazdu na skrzyżowanie bez możliwości jego opuszczenia – nawet w sytuacji, kiedy znaki lub sygnalizacja przyznają kierującemu po jazdem pierwszeństwo przejazdu, albo wynika ono z zasady „prawej ręki”, może się zdarzyć, że skrzyżowanie jest zablokowane i po wjeździe nie by łoby możliwe opuszczenie skrzyżowania (np. zator, wypadek). W takiej sy tuacji nie należy wjeżdżać na skrzyżowanie do czasu jego odblokowania.

Pierwszeństwo na przejazdach dla rowerzystów – na przejeździe rowe rowym rowerzysta ma pierwszeństwo wtedy, gdy już się na nim znajduje. Poza tym przypadkiem zasady pierwszeństwa są takie same jak na zwy kłych drogach, gdzie nie ma wyznaczonych przejazdów rowerowych. Czyli rowerzysta ma pierwszeństwo, gdy jedzie drogą rowerową wzdłuż drogi głównej, albo gdy na skrzyżowaniu równorzędnym nadjeżdża z prawej stro ny. Przed przejazdami dla rowerzystów mogą stać dodatkowe znaki (pod porządkowania lub zatrzymania) dotyczące tylko osób poruszających się po drodze dla rowerów (zwykle są one mniejsze od znaków standardowych). Jeżeli takich znaków nie ma, rowerzysta musi stosować się do znaków dla wszystkich uczestników ruchu.

Włączanie się do ruchu – rowerzysta musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom znajdującym się na jezdni, gdy włącza się do ruchu, tzn. gdy zjeżdża na jezdnię z drogi dla rowerów zakończonej znakiem pio nowym „koniec drogi dla rowerów”, zjeżdża z chodnika lub wyjeżdża z drogi niepublicznej na publiczną. Gdy droga dla rowerów kończy się przejazdem dla rowerzystów, wjazd na jezdnię nie jest włączaniem się do ruchu i stosuje się wtedy zasady pierwszeństwa dotyczące przejazdów dla rowerzystów. Podobnie gdy kończy się pas ruchu dla rowerów. Wtedy stosuje się zasadę prawej ręki i najczęściej pierwszeństwo ma rowerzysta, bo zwykle jego pas ruchu znajduje się z prawej strony względem pasów ruchu dla samocho dów (koniec pasa ruchu dla rowerów formalnie oznacza, że połączył się on z pasem dla samochodów, a gdy pasy się łączą, pierwszeństwo wjazdu na wspólny pas ma pojazd, który jest z prawej strony). Oczywiście korzystanie w takiej sytuacji z pierwszeństwa musi być bardzo ostrożne, bo nie każdy kierowca potrafi się prawidłowo zachować w takiej sytuacji.